Trần Nhân Tông

Trần Khâm, tức vua Trần Nhân Tông (1258-1305), là một ông vua yêu nước và anh hùng, đă cùng vua cha lănh đạo triều thần và quân dân chống cuộc xâm lăng của quân Nguyên. Từng dẫn quân b́nh định phía tây, phía nam để ổn định các vùng biên giới . Ông c̣n là vị vua nổi tiếng khoan ḥa, nhân ái và gần gủi với dân nhất. Dưới triều đại của ông có hai cuộc hội nghị nổi tiếng được ghi vào sử sách là hội nghị B́nh Than và hội nghị Diên Hồng. Năm 1293, ông nhường ngôi cho con, làm Thái Thượng Hoàng và nghiên cứu Phật học. Năm 1298, khóac áo nhà sư đi vân du, thuyết pháp khắp nơi, vào đến tận Chiêm Thành, sau về tu ở núi Yên Tử. Ông là người đă sáng lập ra ḍng thiền Trúc Lâm ở Việt Nam. Tác phẩm của ông nay chỉ c̣n lại một số bài thơ, một bài minh và một bài tán.



Xuân hiểu

Thụy khởi khải song phi,
Bất tri xuân dĩ quy .
Nhất song bạch hồ điệp ,
Phách phách sấn hoa phi .

Buổi sáng mùa xuân

Mở toang song sớm, tần ngần
Ngờ đâu khắp nẻo ánh xuân chan ḥa .
Ḱa đôi bướm trắng la đà,
Rập rờn tung cánh vờn hoa ngọt ngào .

(Khuê Văn Nguyễn Tấn Hưng dịch)